dolina 5 stawów
Dolinę Roztoki ukształtował lodowiec, o czym świadczą poszerzone dno i strome podcięte zbocza, porozcinane w wyższych partiach przez żleby. Niżej rośnie naturalny bór świerkowy z siedliskami modrzewi i limb.
Jedynym odgałęzieniem Doliny Roztoki jest Dolina Buczynowa, która stanowi modelowy przykład doliny zawieszonej. Niegdyś dochodziła ona do głównej osi dolinnej, jednak późniejsza, dodatkowa działalność lodowca, pogłębiająca Dolinę Roztoki, spowodowała, że wylot mniejszej odnogi zawisł kilkaset metrów nad ziemią. W ten sam sposób Dolina Roztoki zawisła nad Doliną Białki, czego jednak nie widać tak dokładnie, gdyż uskok przesłaniają Wodogrzmoty Mickiewicza i lasy.
Jak sama nazwa wskazuje, w dolinie znajduje się... sześć stawów, a okresowo mogą pojawić się jeszcze dwa malutkie stawki. Największy w Dolinie, a według niektórych źródeł także w całych Tatrach Wielki Staw zajmuje ok. 34 ha. Ma 79 m głębokości, co stawia go na drugim miejscu w Polsce, za mazurskim jeziorem Hańcza. Oprócz niego jest jeszcze Staw Przedni, przy którym stoi schronisko; pomiędzy Wielkim i Przednim ulokował się Mały Staw. Nieco wyżej, pod granią Kotelnicy znajduje się Czarny Staw. W Dolince pod Kołem i u stóp Świnicy położony jest Zadni Staw oraz "zapomniane" Wole Oko.
Dolina jest zamknięta następującymi graniami i szczytami:
- główną granią Tatr od Świnicy, przez grań Walentkową do Gładkiego Wierchu, gdzie graniczy z Doliną Cichą
- Liptowskie Mury do Szpiglasowego Wierchu, które oddzielają ją od Doliny Ciemnosmreczyńskiej
- od Szpiglasowego Wierchu, przez grzbiet Miedzianego aż po zbocza Opalonego Wierchu granicząc z Doliną Rybiego Potoku
- ramię boczne odchodzące od Opalonego Wierchu z Świstową Czubą, wysoka ściana stawiarska, z której spada wodospad Siklawa, oddzielają ją od Doliny Roztoki
- grań Orlej Perci, od Krzyżnego do Skrajnego Granatu, gdzie graniczy z Doliną Pańszczyca
- grań Orlej Perci, od Skrajnego Granatu do przełęczy Zawrat i dalszy odcinek tej samej grani aż do Świnicy, który oddziela ją od Doliny Gąsienicowej.
Zbocza gór i dno doliny porośnięte jest kosodrzewiną i innymi roślinami alpejskimi (w Dolinie nie rosną drzewa). Lodowiec wyżłobił w Dolinie obszerne dno w kształcie sierpa z wierzchołkami skierowanymi na północny zachód (pod Świnicę) i północny wschód (pod Świstową Czubę). W Dolinie znajduje się kilka polodowcowych jezior, o łącznej powierzchni 61 ha. Największe z nich to Wielki Staw Polski położony na wysokości 1665 m n.p.m. (31,14 ha, głębokość 79,3 m). Pozostałe jeziora to: Zadni Staw, Czarny Staw, Mały Staw, Przedni Staw oraz Wole Oko. Nad Przednim Stawem położone jest schronisko.
Pierwsze schronisko w Dolinie zbudowano staraniem Towarzystwa Tatrzańskiego w 1876 r. nad Małym Stawem (jednoizbowe, granitowe schronisko im. Ludwika Zejszera). W 1898 r. postawiono obok niego drugie, drewniane schronisko przeniesione z Czerwonych Brzeszków (niedaleko Rusinowej Polany). Rozbudowane i remontowane w kolejnych latach przetrwało do ok. 1927 r. Trzecie z kolei schronisko, staraniem Towarzystwa Tatrzańskiego, wybudowano w latach 1924 – 1927 na wale morenowym na północny zachód od Małego Stawu. Było to schronisko im. Leopolda Świerza, a następnie Leopolda i Mieczysława Świerzów. W 1945 zostało spalone. W latach 1946 – 1947, na stoku Wyżniej Kopy, w pobliżu ruin poprzedniego schroniska, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało mały, prowizoryczny budynek dający schronienie turystom. Obecne schronisko, stojące nad Przednim Stawem zostało wybudowane w latach 1948 – 1953. Jest to najwyżej położone schronisko w polskiej części Tatr i jest nazwane im. Leopolda Świerza.
Górne piętra tworzą dwie zawieszone dolinki: Pusta i pod Kołem. Na rozszerzeniu doliny wyróżnia się: Wyżnie Solnisko, Niżnie Solnisko, Nowe Solnisko, Stare Solnisko.
Dojście do Doliny Pięciu Stawów Polskich umożliwiają liczne szlaki turystyczne:
- - Doliną Roztoki od szosy z Palenicy Białczańskiej do Morskiego Oka
- - od Morskiego Oka przez Świstówkę Roztocką
- - od Morskiego Oka przez Szpiglasową Przełęcz.
Ponadto możliwe jest zejście do Doliny z Orlej Perci szlakami turystycznymi:
- - z przełęczy Zawrat
- - z Koziej Przełęczy
- - z Koziego Wierchu
- - z przełęczy Krzyżne.
