morskie oko
Morskie Oko
Morskie Oko, odwiedzane przez kilkadziesišt, a nawet kilkaset tysięcy turystów w cišgu miesišca. Turystów nie zniechęca nawet 8 kilometrowy odcinek, który trzeba przejć pieszo tam i z powrotem. Zapewne wielu z nas zada sobie w tym momencie pytanie: "Co takiego niezwykłego jest w tym miejscu, że odwiedza je aż tyle turystów?"
Przez spore grono turystów Morskie Oko uznawane jest jako jedno z najpiękniejszych zakštków Tatr, jeżeli nie najpiękniejsze. Otoczenie jeziora ma niezwykle wysokogórski charakter. Z jednej strony znajdujš się Rysy, uznawane za najwyższy szczyt Polski. Z drugiej strony okazujš się naszym oczom Mięguszowieckie Szczyty, które wznoszš się ponad 1000 metrów nad lustrem wody. Z pewnociš zauważone zostanie również ogromne pole piargów u stóp Mięguszowieckich Szczytów oraz strzelisty Mnich.
Powierzchnia jeziora jest drugš co do wielkoci w całych Tatrach i wynosi 34,9 ha. Długoć jeziora wynosi 862 metry, szerokoć 566 metrów, a największa głębokoć to prawie 51 metrów. Położony jest na dnie misy polodowcowej, na wysokoci 1395 metrów. Morskie Oko należy do nielicznych zarybionych w sposób naturalny jezior tatrzańskich, dlatego dawniej nazywano je Rybim Jeziorem, bšd też Rybim Stawem. Spora przezroczystoć wody pozwala zobaczyć dno do sporej głębokoci. Przy brzegach zasłane jest ono głazami, ku rodkowi żwirem, piaskiem i mułem.
Dotrzeć z Zakopanego do Morskiego Oka nie jest trudno. Należy dojechać do Palenicy Białczańskiej, gdzie znajduje się spory parking dla prywatnych samochodów, jak i również autobusów. Dalej niestety (a może stety) trzeba ić pieszo asfaltowš szosš, która prowadzi wprost nad jezioro. Gdy komu brakuje kondycji na takowš pieszš wycieczkę - górale proponujš konny wóz, a zimš - sanie.
Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego o powierzchni 34,93 ha, długości ok. 862 m, szerokości ok. 566 m, a w najgłębszym miejscu osiąga 50,8 m. Dno zasłane przy brzegach głazami, ku środkowi żwirem. Wokół jeziora rosną okazałe limby. Wcześniej nazywano je Rybim Jeziorem, ze względu na naturalne zarybienie, co jest rzadko spotykane w tatrzańskich jeziorach (nazywanych stawami). W przejrzystej toni można łatwo zauważyć żyjące w jeziorze pstrągi tzw. głodowe. Nazwa Morskie Oko jest związana ze starą legendą, mówiącą o podziemnym połączeniu jeziora z Adriatykiem.
Na morenie zamykającej jezioro od północy stoi schronisko PTTK. Położone na wysokości 1405 m n.p.m. należy do najstarszych i najpiękniejszych schronisk tatrzańskich. Nazwane zostało imieniem Stanisława Staszica, który w roku 1805 badał jezioro. Obok, przy końcu drogi, po lewej stronie znajduje się Stare Schronisko, które pierwotnie było wozownią (1890). Obydwa budynki zostały uznane za zabytkowe. Punkt wyjściowy do wycieczek na Rysy i Szpiglasową Przełęcz.
Najstarsze wzmianki o Morskim Oku pochodzą z 1575 r. W 1637 r. król Władysław IV nadał prawo użytkowania pastwisk przy Morskim Oku Władysławowi Nowobilskiemu. Własnością prywatną Morskie Oko stało się w 1824, gdy dobra zakopiańskie wraz z Doliną Rybiego Potoku zakupił od władz austriackich Emanuel Homolacs. Od 1933 r. jest własnością państwa polskiego. Pomiędzy Galicją a Węgrami, pod koniec XIX wieku toczył się spór graniczny o prawa własności do jeziora i przylegającego obszaru (tzw. spór o Morskie Oko). Sąd polubowny w Grazu, w 1902 r. dzięki Oswaldowi Balzerowi rozstrzygnął go na korzyść Polaków. Wygrana została uczczona przez Ludwika Solskiego słowami śpiewanymi na melodię Mazurka Dąbrowskiego:
Jeszcze Polska nie zginęła
Wiwat! Wiwat Plemię lasze
Słuszna sprawa górę wzięła
Morskie Oko nasze
Dla turystyki Morskie Oko zostało odkryte już na początku XIX wieku. Pierwsze schronisko, które zostało zbudowane w 1836 r., spłonęło w 1865 r. Kolejne, z 1874 r. też spłonęło w 1898 r. W 1902 r. zostaje ukończona droga z Zakopanego - patrz Droga Oswalda Balzera.
Ponad Morskim Okiem wznoszą się szczyty:
- Żabi Mnich (2146 m.n.p.m),
- Niżnie Rysy (2430 m.n.p.m),
- Rysy (2499 m n.p.m) - najwyższy szczyt polskiej części Tatr,
- Bula pod Rysami,
- Żabi Koń (2291 m n.p.m),
- Żabia Turnia Mięguszowiecka (2336 m n.p.m),
- Wołowy Grzbiet,
- Kazalnica Mięguszowiecka (2159 m n.p.m),
- Mięguszowiecki Szczyt Czarny (2410 m n.p.m),
- Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem,
- Mięguszowiecki Szczyt Pośredni (2393 m n.p.m),
- Mięguszowiecki Szczyt (2438 m n.p.m),
- Hińczowa Przełęcz,
- Cubryna (2376 m n.p.m),
- Mnich (2070 m n.p.m).
Morskie Oko | |
Morskie Oko - widok znad Czarnego Stawu | |
Kontynent | Europa |
Państwa | Polska |
Powierzchnia | 0,35 km² |
Głębokość • maksymalna | 50,8 m |
Wysokość lustra wody | 1395 m n.p.m. |
Rzeki wypływające | Rybi Potok |
Rodzaj jeziora | karowe |